Bu kitap, hiç kuşkusuz, bugüne kadar kapitalist zihniyetin doğasını ve gelişmesini açıklamaya çalışan pek çok kalıplaşmış düşünceyi yerle bir etmiştir. Bu arada sosyalist literatürde “burjuva” ile ilgili bölümleri dolduran klişelerden söz etmeyi gereksiz bulmaktayım. Bu çalışma, aynı zamanda Max Weber’in çok zekice varsayımlarına bile bir yaşam hakkı tanımamaktadır. Dayanıksızlığını göstermiş olduğum formüllerin yerine yenilerini üretmediğim için de pek çok kişi kitabı okuyup bitirdiğinde bir tatminsizlik duygusuna kapılabilir.
Böyle bir duyguya kapılmak önünüze konulmuş olan değerlerin yadsınmasını gerektirir mi? Zeki bir adam, bir gün iyi bir kitabın tek bir tümceyle özetlenebileceğini söylemişti. Eğer bu doğruysa benim kitabım iyi kitaplar kategorisine sokulamaz, tek tümcede ısrar edildiği takdirde şöyle bir şey söylememizde umarım bir sakınca yoktur: Kapitalist zihniyet sorununun doğası ve kökenleri, olağanüstü bir şekilde karışık olup bugüne kadar sanılandan ve sandığımdan çok daha karmaşık bir şeydir.
Araştırmalarımın, beni, ele almış olduğum konunun henüz çözülememiş taraflarını göstermek gibi tek bir sonuca doğru yönlendirdiğini kabul etmekle birlikte, bu konuda kuşkuya düşen ve ulaşılan sonuçla tatmin olmayan okuyucuları da bu duygudan kurtarmaya çalışacağım. Bu işi, onlara basit ve kullanışlı bir formül sunarak, yani daha sonra herhangi bir araştırma yapmalarına gerek bırakmayacak şekilde değil, bir araya getirmiş olduğum malzeme bolluğu içinde kendilerine bir yön çizmelerini sağlayacak bir tür harita sunarak yapacağım.