Liberal Özgürlük ve Eleştirileri

Ömer Taşgetiren

Ömer Taşgetiren



Özgürlük, liberal düşüncenin merkezî kavramlarından biri. Liberal düşünürler için devletin temel amacı bireylerin kendi hayatlarını diledikleri gibi yönlendirebildikleri, belirleyebildikleri bir yönetim kurmak ve bireyin tercihlerini kısıtlayan herhangi bir etkeni sınırlamak. Devletin, iyi hayatın ne olduğu konusunda nötr olması fikri de bu bağlamda liberalizm için temel bir fikir. Liberal nötrlüğü savunanlar için bireylerin hayatı başka insanların öznel iyi anlayışlarına dayanarak kısıtlanmamalı ve devletler kanun yapım sürecinde ortak asgarî müşterekler dışında toplumun sadece bir kesimine ait bir değeri referans almamalı. Liberal devletin vatandaşları kamusal alanda liberal değerleri benimsemeli ve kendi dünya görüşlerini devlet kuruluşları aracılığıyla yaymaya çalışmamalı. Liberal yazarlar böyle bir nötrlük tesis edildiği takdirde insanların geniş bir özgürlük alanına sahip olacaklarını belirtiyorlar. 

Genel hatlarıyla bu şekilde özetlenebilecek liberal anlayışın günümüz dünyasında yaygın bir cazibesi olduğu söylenebilir. Otoriter, baskıcı devletler altında yaşayan, vatandaşı olduğu devletin normlarına uymadığı için dışlanan, bedel ödeyen birçok insan için liberal devletin bir çeşit nefes alma alanı olarak görüldüğü gözlenebilir. Ya da iç savaş tecrübesini yaşamış bir toplumdan gelen bir insan için belirli bir toleransın olduğu, iktidarın barışçıl şekilde el değiştirdiği bir toplumsal düzenin önemini azımsamak kolay değil. Dolayısıyla, otoriter rejimlerin hayatiyetini devam ettirdiği bir dünyada, liberal devletlerin tolerans, nötr devlet, barışçıl bir arada yaşama söylemlerinin karşılık bulabileceği bir sosyolojik ve psikolojik vasatın olduğunu söylemek mümkün. 

Liberal Devlette Özgürlüğün Sınırları

Diğer taraftan bu durum liberal özgürlük söyleminin tartışmadan âzâde olduğunu göstermiyor. Bu noktada birkaç kritik tartışma alanı olduğu söylenebilir. Bunlardan ilki liberal nötrlüğün gerçekte nötrlüğü ne kadar sağladığı ile ilgili. Ya da başka bir deyişle, liberal devlet gerçekten herkese eşit derecede özgürlük sağlıyor mu? 




Makalenin devamını okumak için Abone Olun