Kökleri 19. yüzyılda olmakla birlikte, bilhassa 20. yüzyılın ilk yarısına damgasını vuran varoluşçuluk, varlık karşısında oluşa, öz karşısında varoluşa, akıl ve düzen karşısında ise irrasyonel yönleriyle tebarüz eden yaşam ve hatta kaosa vurguyla ön plana çıkan bir düşünme ve eyleme pratiğine karşılık gelmektedir. Kierkegaard’ın, “Bilgi ile uğraşmaktan var olmayı unuttuk”, “Var olan birey kendine dönüşendir…” “Hristiyan değiliz, oluruz” cümleleri, Heidegger’in “Hayvanlar var olmazlar, yalnızca insan var olur” veya “Varoluş sahibi yegâne varlık insandır” şeklindeki vurgusu ve nihayet Sartre’ın “Varoluş özden önce gelir” ifadesi adeta bütün varoluşçu düşünürlerin ortak kaygısını açığa vurması ve varoluşçuluğun nasıl bir düşünme biçimine karşılık geldiğinin anlaşılması bakımından son derece önemlidir. Zira en genel kaygısı itibariyle varoluşçuluk, düşüncenin istikametini, epistemolojik yollarla belirlenen öz fikrinden insan varoluşuna yönlendiren bir düşünme pratiği olarak görülebilir.
Kuşkusuz sofistlerden Helenistik felsefeye, oradan da Rönesans hümanizmine ve modern seküler hümanizme varıncaya değin tarih boyunca insana vurguyla tebarüz eden birtakım felsefeler olagelmiştir. Bilhassa insan doğasına vurgu yapan modern seküler hümanizmin hakikat, değer ve anlam da dâhil olmak üzere, düşünce konusu kılınan her şeyi öznenin epistemik pratiklerine indirgemesi, özne formunda da olsa insana yönelişin bir göstergesi olarak yorumlanabilir. Tam da bu bağlamda, “her türlü bağlılıktan kurtulma” ve “insana dayalı bir kültür inşa etme” idealindeki modern düşüncenin bir ideal olarak benimsemiş olduğu özgürlük fikrinin, varoluşçuluğun hem içerik kazanması hem de eleştiri zeminine açıklık getirmesi bakımından son derece önemli olduğu söylenebilir. Bunun da ötesinde varoluşçuluğu, 18. yüzyılın sonlarında başlayan ve etkinliğini gittikçe artıran birtakım eleştiri ve gelişmelere bağlı olarak, Aydınlanma düşüncesiyle kemale eren modern birey ve özne fikrinin, dolayısıyla da modern özgürlük anlayışının radikalleşmesinin bir sonucu olarak dahi görmek mümkündür.