Üniversitelerin Tarihine Dair Bir Başvuru Eseri: The Rise of Universities

Salim Korkmaz

Salim Korkmaz



ABD’nin önde gelen Orta Çağ tarihçilerinden birisi olan Charles Homer Haskins, pek kullanmadığı ikinci ismiyle müsemma sayılabilecek, tarih çalışmalarına adanmış bir akademik kariyerin sahibidir. 1870’de Pensilvanya’da doğan Haskins, John Hopkins Üniversitesi’nden 16 yaşında mezun olur, eğitimine Berlin ve Paris gibi Avrupa’nın iki önemli şehrinde devam ettikten sonra, henüz 20 yaşına gelmeden John Hopkins Ünviversitesi’ne dönerek burada tarih dersleri vermeye başlar. Akademik çalışmalarını, emekli olduğu 1931 yılına kadar görev yaptığı Harvard Üniversitesi’nde kemâle erdirir. 

Haskins’i yalnızca bir akademisyen olarak görmek de doğru olmaz, Orta Çağ ve Avrupa’ya olan akademik ilgisinden kaynaklanan bilgi birikimini, dönemin ABD Başkanı Woodrow Wilson’un danışmanı olarak üstlendiği görev sırasında da kullanma fırsatı olur. Haskins, 1. Dünya Savaşı’ndan sonra toplanan 1919 Paris Konferansı’nda Wilson’un yanındaki isimlerden birisidir.

1923’e gelindiğinde, üniversitede verdiği dersleri kitaplaştırarak, Orta Çağ akademi tarihine dair literatürde önemli bir boşluğu dolduracak olan The Rise of Universities’i [Üniversitelerin Doğuşu] yayımlar. Haskins, eserini 3 ana bölüm üzerine inşa eder. Batı dünyasının üniversite örneklerine odaklandığı birinci bölümde, Avrupa’yı Güney ve Kuzey olarak ikiye böler; Bologna ve Paris’i de sırasıyla bu iki parçanın akademik anlamda merkezleri olarak inceler. Kitabın ikinci bölümünde Orta Çağ’da profesörlerin yaşamı anlatılırken, üçüncü ve son bölümü ise öğrencilerin yaşamları, akademik çerçevenin de dışından ayrıntılarla süsleyerek ele alınır. Bu şekilde Haskins, Avrupa’nın ilk üniversitelerine farklı mercekler tutarak çok boyutlu bir bakış açısıyla okurlara sunar.




Makalenin devamını okumak için Abone Olun